Krîza Avê ya Havînê û Plana Çareseriya Dem-Navîn
(13ê Tîrmeha 2025an)
Ji bo xelkê me yê hêja li bajarê Qamişlo,
Her sal, bi hatina havînê re, bajarê me di dabînkirina avê de bi zehmetiyên girîng re rû bi rû dimîne. Di hin rojan de, ev zehmetî vediguherin krîzek rastîn. Em, li Şaredariya Qamişlo, pabendî prensîba şefafiyet û hesabdayînê ne li hember gelê xwe. Em sedemên rastîn ên krîza heyî, rastiya ku em tê de dijîn, û gavên ku em tevî çavkaniyên sînorkirî diavêjin, pêşkêşî we dikin.
1 | Sedemên Krîzê
- Qutbûna elektrîkê: Ji ber kêmbûna bêhempa ya asta avê li Bendava Şehîdan (Bendava Tişrîn) ku ji ber girtina Çemê Firatê ji aliyê Tirkiyeyê ve çêbûye, turbînên hilberîner ji xizmetê hatine derxistin. Di encamê de, elektrîk ji bo sektorên girîng, di nav de îstasyona pompkirina avê, hatiye dabeşkirin.
Elektrîka giştî tenê 12 saetan di rojê de ji îstasyonan (Hîlalik, Awija, û Jaqjaq) re tê peyda kirin. Em neçar in ku di 12 saetên din de bîran bi rêya jeneratoran bixebitînin.
Em rojane bi qasî 20,000 lître mazotê dixwin, ku bi bacên ku ji hêla welatiyan ve têne dayîn têne kirîn. Cûdahiya hêzê di navbera elektrîka giştî û jeneratoran de dibe sedema nehevsengiya zexta avê, ku dibe sedema kêmbûna avê li hin taxan.
- Xerabûna tora avê: Tora avê ya Qamişlo di salên 1980-an de hate berfireh kirin. Îro, nifûsa wê gihîştiye di navbera 800,000 û 1 mîlyonî de, ku dibe sedema kêmbûna avê li toreke ku nikare daxwazê bicîh bîne. Korozyon û şikestina boriyan dibe sedema windakirina bi qasî 35% ji ava hilberandî.
- Daketina asta ava binê erdê: Ji ber guherîna avhewayê, pêlên germê yên giran û erdhejek giştî, asta avê di bîran de ku stasyonên pompê têr dikin daketiye, vê havînê gihîştiye 5 metreyan.
- Daketina asta avê ya Bendava Sevanê: Bendava Sevanê duyemîn çavkaniya herî mezin a ava vexwarinê ya bajarê Qamişlo ye, ku ji sedî 40ê dabînkirina avê ya bajêr pêk tîne. Ji ber hişkesaliya di zivistanê de û germahiya dijwar a vê havînê, asta avê di bendavê de daketiye astên bêhempa, ku bûye sedema kêmbûna dabînkirina avê heta 60%. Ji bilî destwerdana li ser xetên dabînkirinê yên li ser rêya ji Dêrikê heta Qamişlo.
- Nebûna piştgiriyê ji rêxistinên navneteweyî û yên NY: Şaredarî navnîşên hewcedarî û pêşîniyên di sektora avê de li Qamişlo bi rêxistinên navneteweyî û yên NY yên ku bi çavkaniyên avê û dabînkirina ava bajaran re eleqedar in re parve dike. Lêbelê, bersiva van rêxistinan hêdî û ne bes bû, ji bilî çend rêxistinên ku nû dest bi lêkolînek hevbeş bi şaredariyê re kirine da ku krîza avê ya bajêr bi qismî çareser bikin. Daxwazên ku me ji saziyên navneteweyî re şandine ji ber lêçûna zêde ya projeyan bersiv negirtine.
- Zehmetiyên îdarî û teknîkî: Hejmara teknîsyenan di nav Daîreya Avê ya Qamişlo de ne bes e, û budçe jî sînordar e. Di tamîrkirina xeletiyan de derengketin hene, û nekarîna pêkanîna çareseriyên domdar hene.
2 | Xebatên awarte yên berdewam (ji niha heta dawiya Tebaxê)
- Em niha li ser kolandina 20 bîrên kûr (deryayî) dixebitin, û tê payîn ku ew berî dawiya Tebaxê dest bi xebatê bikin.
- Me piştrast kir ku sotemeniya pêwîst ji jeneratoran re tê peyda kirin û bernameyek lênêrîna birêkûpêk saz kir.
- Me bajar li gorî rêjeya pompkirinê kir du sektor (sektora rojhilat û sektora rojava), û tîmek ji 3 heta 4 kesan ava kir da ku vekirin û girtina valvan bi awayekî dadperwerane birêve bibin.
- Pompkirina avê bi karanîna jeneratoran li deverên krîtîk ên wekî taxa rojava, taxa El-Hîlaliya, taxa Qadourbek û taxa El-Siyahî di şevê de zêde bû, û jenerator li ser 13 bîrên rojhilat hatin xebitandin.
3 | Plana Çareseriya Dem-Navîn (ji dawiya Tebaxa 2025an heta 2028an)
- Di nav 6 mehan de, di sala 2025an de bi dawî dibe: Sîstemeke rêveberiya zexta SCADA dê were sazkirin da ku zexta avê rêk bixe û astengiyên ji ber guherînên di dabînkirina elektrîkê de çêdibin kêm bike.
- Di nav 12 mehan de, ji sala 2026an dest pê dike: Tîmeke tespîtkirina rijandinê dê were avakirin – windabûna avê ji %35 kêm dike bo %25.
- Ji destpêka sala 2026an heta nîvê sala 2027an (18 meh): Nûjenkirina 5 km ji torê – baştirkirina karîgeriya torê li deverên herî bandordar.
- Di nîvê duyemîn ê sala 2027an de: Santralek enerjiya rojê-dîzel a hîbrîd – kêmkirina xerckirina sotemeniyê û kêmkirina lêçûnan.
- Di sala 2028an de: Depoyeke avê ya nû bi kapasîteya 10,000 metrekupîk – dabînkirina avê ya domdar ji bo taxên bilind.
4 | Bangek ji bo Gelê Me
- Niştecihên hêja, ji kerema xwe piştî ku depoya mala we tijî bû, dînamoya xwe vemirînin, da ku av bigihîje cîranên li qatên jorîn an jî yên li kêleka wê.
- Ji şuştina otomobîl û kolanan dûr bisekinin, ji ber ku av emanetek, berpirsiyariyek kolektîf û mafek hevpar e ku ji hêla hemûyan ve tê parvekirin.
- Ji bo pêşîgirtina li destwerdanê xetên rasthatî nekişînin. Destwerdanê li xalên binî an jî hevsengiyên wan nekin.
- Destûrnameyên kolandina bîrên malan ji ber bandora wan li ser ava binê erdê û binesaziya bajêr rawestînin.
5 | Ji bo Niştecihên Hêja
Em, di rêveberiya şaredariyê de, bi tevahî ji mezinbûna krîzê haydar in. Em kêmasiyên xwe, hem di prensîbê de û hem jî di berpirsiyariyê de, û nekarîna xwe ya peydakirina çareseriyên radîkal ji ber qutbûna elektrîkê ya berdewam qebûl dikin. Ji ber vê yekê, em ji bo têkoşîna we ya berdewam a ji bo bidestxistina mafên herî bingehîn ên rojane: av, lêborîna xwe ya dilsoz û samîmî ji we re pêşkêş dikin.
Em destnîşan dikin ku me Daîreya Avê ji hêla îdarî û teknîkî ve ji nû ve ava kiriye. Em soz didin ku em ê şev û roj bixebitin da ku xizmeta we bikin.
Her wiha em piştrast dikin ku em ji bo hemî rexne û nirxandinên ku gelê me dikare li ser performansa me bike vekirî ne. Em bawer dikin ku mafê we heye ku hûn çavdêrî bikin û beşdarî biryardanê bibin, û em ê pabend bibin ku her tiştê ku li derveyî îradeya gel e, bi rêya sazî û çarçoveyên wan ên bingehîn bicîh bînin.
Nêzîkatiya me ya ji bo xebata şaredariyê li ser bingeha hevkariyê, plansaziya kolektîf û çalakiya hevbeş e, ne li ser serdestî an înkarê.
Ji bo têkilî bi Şaredariya Qamîşlo re:
+963 998 300 347
Email:
qamishlo@saredariyenrojava.com
Bi rêz û teqdîr,
Şaredariya Qamîşlo
Daîreya Av û Binesaziyê
