Ji bo parastina me ya ji rastiya çandî û dîrokî ya pêkhateyên Sûriyê re, hin daxuyaniyên Wezîrê Çandê yê hikûmeta demkî ya Sûriyê li ser dezgehên çapemeniyê hatin belavkirin ku tê de agahiyên şaş ên dîrokî derbarê zimanê Suryanî û koka navê Sûriyê de hebû.
Wezîrê Çandê di hevdîtineke televizyonê de diyar kir ku zimanê Suryanî “zaravayeke erebî kevnar e” û navê Sûriyê tê wateya “birêz” û peyva “SIR” ya Îngilîzî jê hatiye. Ev idîya ne li ser çi bingeheke zanistî û dîrokî ya pêbawer in û binpêkirina eşkere ji nasnameya ziman û çanda gelê Suryanî-Asûrî ye ku yek ji kevintirîn gelên resen li vê xakê ye.
Em di Desteya Çandê ya Herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyê de teqez dikin ku zimanê Suryanî zimanekî fermî serbixwe ye û girêdayî şaxê Aramî ye û dîroka wê ya pêbawer di nava hezerên salan de heye.
Ji bo navê “Sûriye” jî eslê wê vedigere şaristanî û gelên herêmê. Yewnanistanan ew nav lê kir da ku îşaretê bi herêma ku Akadî, Babilî, Asûrî, Aramî û Suryanî lê dijîn û ew navek e ku di dîrokê de kûr bûye.
Daxuyaniyên Wezîrê Çandê îdeolojiyeke totalîter û dûrxistinê nîşan dide û divê hikûmeta demikî ji vê îdeolojiyê hişyar be da ku nekeve qûnaxa ku rejîma Baasê ketibû nava wê de.
Her wiha pîvana misogeriya rêzdariya pirrengiya çandî, zimanî û olî li Sûriyê bikar bîne û dûrî daxuyaniyên dûrxistin û tunekirina nasnameyên xwedî kok û resen, bikeve.
Parastina pirrengiya çandî û zimanî li Sûriyê ne diyarî û berekete lê belê ew mercekî sereke di avakirina dewleteke demokratîk pirrengî li ser esasê hevdû naskirin û rêzgirtina ji yên din re ye.
